Hezkuntza eta teknologia
Iragana eta gaur egungo egoera kontuan hartuta, iruditzen zaigu teknologia berriak inflexio puntu bat izan direla argiago izateko hezkuntza sistema berritu behar dugula. Izan ere, eskola zaharkituta zegoelako ustea nahiko zabalduta dago eta horrela pentsatzen dutenei ez zaiola arrazoirik falta uste dugu, duela bi mende inguruko metodologia eta gaur egungoa oso antzekoak baitira.
Era berean pentsatzen dugu, teknologia berriek duten garrantzia ezin dela ukatu, hala ere, teknologia berriak gelan sartzea ez da nahikorik ikaskuntza-irakaskuntza prozesua hobea izateko. Horretaz aparte, beste eremu batzuetan ere aldaketak egotea ezinbestekotzat jotzen dugu: pedagogikoan, metodologikoan, ideologikoa...
Ikasuntza-irakasuntza konstruktibistaren gaineko ideia batzuk irakurri ondoren[1], teknologia berrien erabilpen egoki bat lortzeko oso aproposak iruditu zaizkigu Vygostky proposatutako garapen hurbileko zona- ren gaineko ideiak. Ezagupenak zabaltzeko teknologia berriek bide asko eskaintzen dituzte baina horiek baliagarriak izateko elkarren arteko laguntza ezinbestekoa da.
Atal honetako ondorioekin bukatzeko eta aurreko paragrafoetan idatzitakoari garrantzirik kendu gabe, aitortu behar dugu eskolako giroa ona izateko irakasleen eta ikasleen jarrera baikorra oinarrizkoa iruditzen zaigula.
Irakasleriaren formakuntza konpetentziak
Irakasleak beti formatzen egon behar gara, gure bizitza etengabeko ikasketa izan behar da. Formakuntza hori gizarteari egokitu behar da, irakasleak gizartearekin batera joan behar dira, ikasleak aurrera egiteko oztoporik gabe. Gaur egun ikaskuntza hori euskaran eta IKTetan zentratzen da, baina beste arlo asko kontuan izan behar ditugu, esate baterako metodologia eguneratuak erabiltzea edo ariketa motibagarriak prestatzea.
Formakuntza etengabekoa izateaz gain, hasierako formakuntza minimoa izan behar dugu, ondoren hornitzen joango garena Hezkuntza Administrazioak sortutako jardunaldien bitartez. Hauek espezifikoagoak izango dira eta gure ikasketak zehatzak izango dira, etorkizun hurbilean erabiliko ditugunak.
Irakasleen ikaskuntza ebaluatu behar dugu, gauzak hobetzeko asmoarekin. Parte hartzea eta irakasleen koordinazioa oso garrantzitsuak dira, guztien artean informazioa elkartrukatzeko aukera ezin hobea delako eta horrela guztiek batera ikasten joango direlako.
Formakuntza ona izateko eta kideen arteko elkarlana bultzatzeko hainbat balore kontuan izan beharko ditugu, bizitzan funtsezkoak direnak. Besteen artean: inplikazioa, lankidetza, guztien onarpena, sormena, interesa, teknologiak ezagutzea, e.a.
IKT eta heziketa berezia
Gela arruntetan ezik, laguntza geletan eta heziketa premia bereziko ikasleek IKT-rako eskubidea izan behar dute. Heziketa bereziko haurrek ere IKT mundua, gainontzeko ikasleekin batera, aztertzeko aukera ahalbidetu behar dugu irakasleok.
Edozein urritasun izanda ere, hainbat tresna daude IKTen erabilpena errazten dutenak. Gainera, edozein ikaslerekin irakaskuntza ahalbidetzen duten programak ugariak dira. Askotan programa guzti hauen berri ez dugu, eta hau da heziketa bereziko irakasle baten eginkizun garrantzitsuetako bat.
Ikusmen urritasuna duten ikasleetzako IKT-ko materila eskuratzea oso zaila eta garestia da. Hala ere, tresna horiek erabili baino lehen, baliabide eta egokitzapen arruntetara jotzen saiatuko gara. Letra larria jarri, kolorea aldatuz... egokitzapen sinplea izanik IKTen erabilera erraztu dezakeen detaile txikiak dira.
Irakasleok internet-en asko arakatu behar dugu programa eta tresna guztien berri izateko.
Heziketa bereziko ikasleentzat IKT-k izugarrizko garrantzia dutela kontutan izan behar dugu; autonomia, motibazioa, arreta mantentzea, komunikazioa psikomotrizitate arina, sormena...bultzatzen eta lantzen baitira. Azken finean, edozein ikaslerentzat sor daitezkeen onurak dira, baina heziketa bereziko ikasleekin, beharbada gehiago landu beharreko aldediak dira. Hortaz, gogoan izan behar dugu IKT-k, berrikutzak eta aldaketak ekartzeaz gain, onurak eta gaitasun anitzak sustatzen dituela.
Ordenagailuaz baliatuz, eta arlo desberdinetako programak erabiliz irakasleak ikaslearen arreta mantendu eta motibazioa sustatu dezake. Arkatza eta papera ez diren beste materialak erabiltzen hasi behar gara, batez ere arreta berezia eskatzen duten ikasle horiekin.
Ikasys
Ikasys proiektuak, gure ustez, ikasleen ikaskuntza prozesua errazteko baliagarria izan daiteke, batez ere, ikasle bakoitzak duen erritmoa errespetatzea ahalbidetzen duelako.
Gainera, proiektu honetan, estrategia kurrikularrak (edukiak), tresna informatikoekin uztartzen direnez, ikasleek akademikoki ezagutzak barneratzeaz gain, teknologietan trebatzeko unea eskainiko zaie.
Gure iritziz, proiektu honen prozeduren artean, kontratu didaktikoa egiteko aukerak, ikasleen garapena erabat aberastuko du. Irakasleak, ikasle horrentzako lana eta zailtasun maila zehazterakoan, ikasleen iritzia kontuan izatea, iniziatiba bikaina iruditu zaigu, ikasleen autoezagutza eta auto-erregulazioa bultzatzen baitu.
Era berean, proiektu berri honek, gela bateko aniztasuna kontu hartzen du eta guretzat, izugarrizko garrantzia duen alderdi bat da.
Ikasys proiektuak, guretzat oso eraginkorra den ebaluaketa proposatzen du, izan ere, ordenagailuen aplikazioak ikasleen ariketak berehala zuzentzen ditu eta hori oso motibagarria suertatuko zaiela uste dugu.
Bestalde, ikasle bakoitzak bere ordenagailuan arituko denez, ikasleengan autonomia bultzatuko da. Noski, autonomia sustatzea egokia iruditzen zaigu, baina talde lanak duen benetako garrantzia kontuan hartzen den ala ez zalantzan jartzen dugu.
Printzipioz, proiektua behar den moduan aurrera eramaten baldin badute, betiere, berrikuntzak ongi kudeatuz, gure ustetan, ekimen honen onurak agerian geldituko dira.
Eskola 2.0
Gure ustez, eskola 2.0 proiektuak berebiziko garrantzia duten zenbait alderdi bultzatzen ditu, besteak beste, irakasleak IKT-dun gaitasunetan trebatzea.
Bestalde, proiektu honek, eten digitalarekin bukatuko du eta gaur egun hain garrantzitsuak diren teknologiak integratzeko, baliagarria izango da. Gelak, eramangarriekin, arbel digitalekin eta bestelako teknologiekin hornituko dira eta gure ustez, horrek ikasleei IKT-en inguruko ezagutzak bereganatzen lagunduko die eta bide batez, ikasleak teknologiek dakartzaten onurez kosnziente izaten hasiko dira.
Gainera, ikasleengan baliabide teknologikoak zaintzeko ardura sustatu daiteke eta horren erantzunkizuna izatea, eurentzat oso positiboa izango da. Bakoitzak bere baliabideaz arduratuz gero, irakaskeek autonomia sustatuko dute.
Era berean, proiektu honek ohiko ikasgelak ikasgela digitalak bilakatu nahi dituenez, ikastetxeen arteko lankidetza eta komunikazioa erraztuko dela uste dugu. Gainera, irakasleek beste metodologi bat jarraitzeko aukera izango dute eta horri etekina ateratzea, posiblea izango da.
Gure ustez, Eskola 2.0 proiektuak hezkuntza kalitatea hobetzen langundu dezake, betiere, baliabide horien erabilera egokia bultzatzen baldin badugu.
Web 2.0
Gure ustez, Web 2.0 interneteko web zerbitzua oso arrakastatsua izaten ari da, izan ere, erabiltzaileen arteko partehartzea eta informazioaren elkartrukea bultzaten du. Gainera, Webguneak ez du gune itxi baten jarrera, hortaz, informazioa gehitu edo kentzea errazten du eta hori jendearentzat oso motibagarria izango da.
Elkarrizketa
Elkarrizketatutako irakaslearen eskolan IKT-ei garrantzia handia ematen diete. Orain dela gutxi 4. eta 5. mailako geletan ordenagailu eramangarriak erabiltzen hasi dira, baita arbel digitalak ere.
Horretaz aparte, plataforma ugari dituzte, beraz, teknologia nahiko txertatuta dagoela ondorioztatu dugu. Gure ustez, irakasle gehienak teknologiekin gogotsu daude. Orokorrean, irakasleak IKT-ekin ondo moldatzen badira ere, badaude beste irakasle batzuek zailtasunak eta trabak dituztenak. Gure ustetan, kasu hauetan gakoa motibazioan eta gogo faltan dago. Baliteke, formakuntza faltak ere bere eragina izatea.
Ikasleek, aldiz, trebeagoak dira eta erabileran nabaria da, horregatik, berrikuntzak gustura hartu dituzte.
Irakasleak esandakoan oinarrituta eta edukiei dagokionez, aldaketak somatu ditugu. Beraz, IKT-ek irakaskuntza-ikaskuntza prozesua beste modu batera burutzea ahalbidetzen dutela ondorioztatu dugu.
Azkenik, esan beharra dugu, informazio hau eskola bakar bati dagokiola, baina badakigu beste eskola batzuetan IKT-en erabilera bultzatu beharra dagoela.
[1] PADILLA PARTIDA , S. Gestión de ambientes deaprendizaje constructivistas apoyados en la zona de desarrollo próximo. [sarean] pdf. [Guadalajara: Centro Universitario de los Valles de la Universidad de Guadalajara] [2011ko martxoaren 20an ikusita]